• งานวิจัยนี้พัฒนาวิธีการสกัดสารสำคัญจากปลาไหลเผือก (Eurycoma longifolia Jack) โดยใช้ตัวทำละลายยูเทคติกธรรมชาติ (Natural Deep Eutectic Solvents, NADESs) ร่วมกับเทคโนโลยีการสกัดด้วยไมโครเวฟ (Microwave-Assisted Extraction, MAE) เพื่อให้ได้สารสกัดที่มีฤทธิ์ทางชีวภาพสูงและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะสารกลุ่มควอสซินอยด์และอัลคาลอยด์

• สูตร NADES ที่เหมาะสมที่สุดคือ CCGW ซึ่งประกอบด้วยโคลีนคลอไรด์ กรดซิตริก กลูโคส และน้ำ ในอัตราส่วน 1:1:1:1 พบว่าสามารถสกัดสารสำคัญได้ทั้งชนิดมีขั้วและไม่มีขั้ว โดยเฉพาะ eurycomanone (EU) และ 9-methoxy-canthin-6-one (9MCO) ซึ่งมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ

• เทคโนโลยี MAE ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการสกัด โดยสภาวะที่เหมาะสมคือ กำลังไมโครเวฟ 300 วัตต์ ความเข้มข้น CCGW 60% (w/w) เวลาฉายคลื่น 60 วินาที และอัตราส่วนของเหลวต่อของแข็ง 6 mL/300 mg ซึ่งให้ผลผลิตของ EU และ 9MCO สูงกว่าการสกัดด้วยน้ำแบบดั้งเดิม

• การใช้ CCGW ร่วมกับ MAE ช่วยลดเวลาและพลังงานในการสกัดเมื่อเทียบกับวิธีการสกัดแบบดั้งเดิม เนื่องจาก CCGW มีคุณสมบัติในการดูดซับคลื่นไมโครเวฟได้ดี ทำให้เกิดความร้อนได้เร็วและมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้เซลล์พืชแตกและปลดปล่อยสารสำคัญออกมาได้มากขึ้น

• การทดสอบฤทธิ์ทางชีวภาพพบว่า CCGW ที่ความเข้มข้นต่ำไม่ส่งผลต่อฤทธิ์ต้านการอักเสบของ EU และ 9MCO ในเซลล์ RAW264.7 แต่อาจเพิ่มความเป็นพิษต่อเซลล์ Vero เล็กน้อย อย่างไรก็ตาม CCGW มีศักยภาพในการเพิ่มชีวปริมาณออกฤทธิ์ของสารสกัด

• โดยสรุป วิธีการสกัดที่พัฒนาขึ้นนี้มีประสิทธิภาพสูง ประหยัดพลังงาน และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการสกัดสารสำคัญจากพืชสมุนไพรอื่นๆ ได้ แต่ยังต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อพัฒนาสู่ระดับอุตสาหกรรมต่อไป

 

URL: https://doi.org/10.1016/j.microc.2023.109676